Genomineerd voor Zwaan meest indrukwekkende dansproductie
Accusations is een heerlijk taaie en compromisloze voorstelling, uitgevoerd door een tableau van ijzersterke en charismatische performers. Met weinig middelen weten de dansers letterlijk en figuurlijk de spotlight te pakken. De setting met beeld, licht en geluid vormen een secuur gecomponeerd geheel. Het is een ruwe diamant op het snijvlak van verschillende disciplines. Eentje die frustreert, raakt en prikkelt.
Juryrapport VSCD dansprijzen, juni 2017
Accusations
Een bijzondere, hybride productie, ergens tussen rouwstoet, installatie, modeshow, popconcert en monoloog in. Maar het bezwerende effect van de originele tekst ontbreekt en leidt soms tot pathetische poëzie.
‘I failed.’ Daarmee begint choreograaf Ann Van den Broek, meervoudig prijswinnaar in de dans, Accusations. In sober zwart staat ze op een klein, met lampjes omzoomd plateau voor opaan het podium. Ze faalde naar eigen zeggen in van alles en nog wat. Het lukte haar onder meer niet om te stoppen. Met wat, dat mag je zelf invullen.
Gestopt met experimenteren is ze in elk geval niet. Accusations is een bijzondere, hybride productie, ergens tussen rouwstoet, installatie, modeshow, popconcert, monoloog en choreografie in. Dat Van den Broek zowel onderwerp als regisseur is, zindert door alles heen. Ze heeft de voorstelling met haar monoloog ‘aangezet’ en bepaalt het einde. Vanaf de zijlijn, naast componist Nicolas Rombouts, kijkt ze aandachtig hoe haar performers presteren.
Die performers, gefocust en in creaties van modeontwerper Veronique Branquinho, moeten het lang doen met dat plateautje. Als in een loop stappen ze er om beurten op. Eerst langzaam op een elektronische dreun, doorsneden met het galmende geklik van hun zolen. Maar geleidelijk stapelen beweging, geluid en beeld zich op en gaat de beer los en wordt het ruig en rock.
Dat verloop is fascinerend. Gebaren groeien uit tot een zwierige modellenpas, een gezamenlijk headbangen, een verovering van de ruimte. Adem wordt zuchten, wordt spreken, in de microfoon. Met pedalen manipuleren de dansers het geluid en via een camera bij de grond tonen ze hun emoties groots in close-up. Hoge hakken en legerkistjes gaan uit, hoe meer beat, hoe meer adrenaline en bloot.
Rode draad zijn de woorden. Geleend uit Peter Handkes spreekstuk Zelfbeschuldiging, maar vooral geschreven door de choreograaf zelf, samen met zanger Gregory Frateur. Met de titelsong Accusations brengt hij de club tot een hoogtepunt, maar het bezwerende effect van de originele tekst ontbreekt. Dat leidt soms tot pathetische poëzie. ‘I wish I could not care.’ Helaas, dat lukt net niet.
Mirjam van der Linden, de Volkskrant, 28 februari 2017
Accusations dropt je in het donker hol der onzekerheid, faalangst en zelfkritiek
‘Houd nu toch gewoon op’, smeekte de toeschouwer voor ons luidop, terwijl ze al driekwart van de voorstelling met de handen tegen de oren zat. De toeschouwer naast ons daarentegen was zo geïntrigeerd dat ze geen seconde bewoog. Ziedaar, de uiteenlopende reacties die Ann Van den Broeks nieuwste dansvoorstelling uitlokt.
Choreograaf/danseres Ann Van den Broek baseerde zich voor Accusations op Peter Handkes Selbstbezichtigung (1982) en zette zich samen met Gregory Frateur – met wie ze al geregeld samenwerkte – aan de schrijftafel. De tekst die ontstond is een repetitieve en ritmische ’toespraak’ van een getroebleerde persoonlijkheid die zichzelf tracht te analyseren. Waar? Op een kale, pikdonkere scène. Centraal, en dicht bij het publiek, staat een microfoon. Aan weerszijden van die microfoon staat een kleine camera. Die ‘spreekplek’ wordt omzoomd door een witte lichtjes.
De zeven dansers (inclusief Frateur) lopen naar en van de microfoon weg alsof ze op een catwalk lopen. Soms zeggen ze iets, soms maken ze een grimas of een beweging. Gestuwd worden ze door de live muziek van Nicolas Rombouts. (Jaja, in een vorig artiestenleven vormden hij samen met Frateur Dez Mona.) Rombouts varieert met een diepe beat. Net een hartslag.
De hartslag van Ann Van den Broek, misschien? Want zij opent en sluit de performance. Op die manier lijkt ze duidelijk te maken dat deze voorstelling een zelfportret is en de dansers als het ware haar demonen belichamen. Maar, zo vernauwt ze de voorstelling ook. En ze snoert de expressiviteit van haar dansers in. Want de performers lijken ten dienste te staan van één persoonlijkheid. Eenmaal je zo naar de voorstelling kijkt, zie je het stuk als een pijnlijk zelfportret. Dat Van den Broek op een stoeltje naast Rombouts ogenschijnlijk onbewogen toekijkt, versterkt dat gevoel nog. Vanop haar stoeltje straalt Van den Broek ook breekbaarheid uit. Haar kledij – kniehoge zwarte, lederen laarzen, een zwart kleedje en een zwart jasje (allen van de hand van Veronique Branquinho) – oogt als een schild waarmee ze zich tegen de wereld wapent.
Ook de dansers zijn in het zwart gehuld maar ontdoen zich tijdens de voorstelling – die gaandeweg steeds meer uitwaaiert over de scène, op het projectiescherm en in de zaal – heel even van dat ‘schild’. Accusations is bijzonder confronterend. Je voelt hoe persoonlijk deze voorstelling is en met hoe veel zorg ze gemaakt werd. Je wordt gedropt in het hoofd en hart van een getroebleerde persoonlijkheid. Je kunt alles enkel ondergaan, er is geen ontkomen aan. Er is amper lucht. Die komt er pas wanneer Frateur losbreekt uit het choreografische stramien en zijn stembanden de vrije loop geeft. Ook de andere dansers breken dan los. De zucht van opluchting die door de zaal golft, is haast tastbaar. Maar algauw wordt alles en iedereen terug opgeslokt in de duisternis en in de strakke catwalkpas.
De danswoordenschat van Accusations is sober en de voorstelling intrigeert vooral door het charisma van de performers, de gebeeldhouwde zinnen waaruit een diepe drang tot zelfanalyse spreekt, de repetitieve muziek en de manier waarop alles secuur in elkaar grijpt en tot een pijnlijk zelfportret wordt van een zoekende, geschonden ziel. Maar, ook al lopen de performers – met zwart omrande, holle blik – soms kriskras door de zaal en spreken ze alle zinnen naar de zaal uit, er hangt een afstand. De strakke setting waarin deze zelfanalyse uitgesproken wordt en de gesloten blikken van de performers, snijdt de voorstelling gek genoeg af van het publiek. Je zit erbij en je kijkt ernaar. Gefrustreerd of geïntrigeerd.
Els Van Steenberghe, Knack Focus, 27 februari 2017